Wednesday, August 21, 2013

Իմ կորած «ես»ը...

Եվ ո՞վ էր նստած իմ կյանքի ղեկին
Ինձ տանում համառ ընդդեմ փոթորկի,
Ես այդքան համարձակ չեմ եղել:
Եվ ո՞վ էր ձեռնոց նետում տարերքին,
Կյանքս ենթարկում քմահաճ կամքին
Ու փորձում սրտում իմ հերոս պեղել…
Դա ես չեմ եղել…
Ինչո՞ւ եմ հիմա նրան ետ կանչում,
Նրա՜ն, ում բնավ ես չեմ ճանաչում,


Ում բաց եմ թողել:

Մի կում արյուն...

Արյունը հարկավոր է խմել դեռ տաք վիճակում. այն միանգամից թափանցում է երակներ ու շրջանառվում սեփական օրգանիզմում: Խմելն, իհարկե, պայմանական ձևակերպում է, արյունը ներծծում ենք: Արդեն մակարդված արյունն օրգանիզմից դուրս է գալիս ու մարմնում սկսում է շրջանառվել թարմ արյունը: Եթե ներծծենք արդեն լերդացած արյուն, արյան շրջանառությունը կդանդաղի, ինչն էլ լերդացում կառաջացնի ամբողջ օրգանիզմում: Առաջին հայացքից դա կարող է թվալ ոչ մահացու, բայց արյան լերդացումը սարսափելի կերպով դանդաղեցնում է մեր ռեակցիաները, կաթվածահար անում հենաշարժողական համակարգն ընդհուպ մինչև լիակատար անդամալուծություն: Եվ եթե այդ պահին ծագում է արևը…
Մի կարծեք, թե դուք անմիջապես կբռնկվեք, կմոխրանաք, կփշրվեք: Ուր էր, թե… Մոռացեք այն հեքիաթները, որ ձեզ պատմել են նախքան վերամարմնավորումը: Երբ արևը ծագի, դուք կմեռնեք գերտաքացումից: Արյունն օրգանիզմում կսկսի տաքանալ ու մակարդվել: Մենք չունենք օրգանիզմի հովացման համակարգ, մենք ուղղակի կսկսենք ներսից չորանալ, մածուցիկ արյունը կդադարի շրջանառվել ու հենց այն պահին, երբ մեր օրգանիզմում բացարձակ քարացում տեղի ունենա, մենք կնմանվենք եգիպտական մումիաներին, ուղղակի առանց ճերմակ փաթաթանների ու առանց Մեռյալների գրքի շնորհիվ վերակենդանացման որևէ հույսի:Դասախոսությունն ավարտված է, ազատ եք:
- Եվ ինչո՞ւ է պրոֆեսորն ամեն անգամ այնպես ասում հանրահայտ ճշմարտություններն, ասես Մարսյան քարանձավներն է հայտնաբերել, - փնթփնթաց ավարտական կուրսի ուսանող Նյուրտը:

Բոլորս հիշում ենք այն երջանկագույն օրը, երբ վերջապես մարդկանց կողմից մահացու սպառնալիքը մնաց թիկունքում, հիշում ենք մարսյան երանելի զովությունը, երբ անգամ կարող էինք դիտել արևածագը(թեև ավելի ուշ, այնուամենայնիվ, ստիպված էինք թաքնվել): Հիշում ենք կլոններով բեռնված նավերը, որ բերեցին արյան անսպառ պաշար մեր հետագա գոյության համար: Անսպառ: Ինչքան բնական էր թվում այս ածականն այն ժամանակ ու որքան անհեթեթ այսօր, երբ սովը սպառնում է մեզ իսպառ բնաջնջում: Մենք մոռացել էինք, որ օգտագործում ենք մարդկանց ստեղծած տեխնիկան ու երբ տիեզերանավը, որ բերում էր վերջին երկրային ուղևորներին մեզ մոտ, խորտակվեց, մեր մոլորակ-փրկությունը սպառնում է դառնալ մեր մոլորակ-կործանումը: Տիկնայք և պարոնայք, աշխարհի վերջին հաշված օրեր են մնացել:(Հատված «Կյանքը մարսի վրա» պարբերականի  «Աշխարհիվերջը մոտ է»  հոդվածից)…


Նյուրտի դիակը գտնված է: (Քննիչ X)
Սովից տանջահար՝ նա փորձել է խմել նոր թաղված մարդու արյունը: (Փորձագետ-կրիմինալիստ X) 
Մահացել է արևահարումից: (Փորձագետ-Դատաժիշկ X):

Հ.Գ. Լուրեր են պտտվում, որ տիեզերանավի վթարն ու սովը պրոֆեսորի ձեռքի գործն է, ոմանք հայտարարել են, որ նա է առաջին վամպիրը: Պրոֆեսոր Վամպին ջրախեղդ են արել, գլխատել, քառատել, այրել, մոխիրը ցրել բաց տիեզերքում:

Հ.Հ.Գ. Վամպիրների մարսյան գաղութից 2011թ.-ից ի վեր լուրեր չեն ստացվել...
Հ.Հ.Հ.Գ. ինտերվյուն վերցնելու ընթացքում անընդհատ բնազդաբար ձեռքս պարանոցիս էի պահում մի տեսակ վախվորած, պաշտպանական դիրքով, ում մտքով կանցներ, որ վամպիրներից միայն պրոֆեսոր Վամպը կփրկվի՝ փոշու տեսքով երկիր հասնելով ու հերթական անգամ վերամարմնավորվելով

Monday, August 5, 2013

                Ես լավ մակույկավար չեղա, թողեցի հոսանքն ինձ տանի այնտեղ, ուր ինքն է գնում, իսկ հոսանքը հասավ լճին ու կանգ առավ:
Լիճը ճահճացավ, ու հիմա ես գորտերի հետ պահմտոցի եմ խաղում: Ես լողալ չգիտեմ, նրանք, ովքեր հասնում են ճահճին, լողալով առաջ են գնում ու ճահիճը հատում:
 Ոչ ոք կանգ չառավ, որ ինձ լողալ սովորեցնի:

Մի օր ես ինքնուրույն լողալ կսովորեմ, ես կկարողանամ ճահիճը հատել, բայց կմնամ ճահճում, որ ինձ պես անճարակներին էլ լողալ սովորեցնեմ: Ու ոչինչ, որ միակ զվարճանքս գորտերի հետ պահմտոցին կլինի, փոխարենը կլինեն լողորդներ, որ կշարժվեն ճահիճ տանող հոսանքին հակառակ: 

Wednesday, July 17, 2013




Եվ երբ հասկանան, որ մենք կողք կողքի

Կարող ենք հաղթել անգամ դժոխքին,

Մեզ տարբեր դժոխքներ կուղարկեն...

Tuesday, June 25, 2013

Հարբեցողի մոլորակը

Ես էլ չեմ հարբի, դե կտեսնես, ինչքան էլ փրփրի գարեջուրը կամ ջինի բույրից կոկորդումս խլրտա ծանոթ թացությունը, ինչքան էլ ռոմի կիսատ շիշը ծովահենական քնած գեներս խտտի, չեմ հարբի, միայն թե մի գնա…
Ես կգնամ, չէ, ես կփախչեմ քեզանից ու կհարբեմ, կխմեմ շատ, մեծ կումերով, կոկորդս կայրվի սպիրտով, աչքերիցս արցունքներ կթափվեն, բայց ես քեզանից հեռու կլինեմ ու ես կխմեմ…
Վերադարձի՜ր…

Ու թե ինչո՞ւ եկար…

Friday, June 14, 2013

Մի օր, հետո

Վատնած օրերը վերադառնում են անիմաստ անուրջների տեսքով: Երազանքներոը, որ թև էին տալիս, մի օր դառնում են ճահիճ ու քաշում: Ինչքան շատ ես երազում, այնքան քիչ ես սկսում գործել, ժամանակը, որ առաջ նվիրում էիր կյանքին, հիմա սպառում է իրեն երևակայական ոչնչում, ու կյանքի համը դառնում է տտիպ, դառը, միօրինակ: Հետո գունավոր երազանքները դառնում են դժգույն, տարտամ: Այդժամ երևակայական հրաշալիքի փոխարեն քո առաջ են հառնում նյութականացված անուրջները: Երբեք չի կարելի խառնել երազանքն ու իրականությունը, նման փորձանոթներում ծնվում են մտքերդ խժռող որդեր: Վերջում մարդ դադարում է գործել՝ հավատալով, որ մեծ ու բարի գործեր է անելու, բայց հիմա չէ, մի օր, հետո...

Sunday, March 10, 2013

Նոր էջ

Ամեն անգամ պատռում էի էջն ու կյանքս սկսում նոր էջից: Վերջին անգամ նկատեցի, որ սարսափելի քիչ էջեր են մնացել, պատռեցի, միևնույն է: Կհասնեմ վերջին էջին ու երևի միայն այդժամ կսկսեմ իրականում ապրել:

Sunday, March 3, 2013

Ծովը

Ծովը խռով շառաչով մտրակում էր ափերը…
Ծովը հեռանում, տարածվում, դառնում էր օվկիանոս…

Ծովային քամու համբույրից շուրթերը խոնավացան: Մի տհաճ, մածուցիկ աղահամ սկսեց դանդաղ քայքայել ներդաշնակությունը: Քամին, որ սկզբում հուշիկ ծովային զեփյուռ էր, այժմ ավելի ու ավելի ուժեղանում էր: Շուրթերը ճաքճքեցին, աչքերում թրթռաց արտասուքի պաշտպանիչ շերտը:
Սպասումից կատաղած՝ բարձրացրեց մի քանի ժայռեղեն կտորտանք ու ծովը նետեց, հերթով: Քարերն աննպատակ սուզվեցին կապույտում, մեկն անգամ ցատկոտելով ինչ-որ հեթանոս պար պարեց ջրի մակերևույթին, ապա և ինքը կուլ գնած կապույտ խռովքին, ու Մարինան կրկին մնաց մենակ իր ճաքճքած շուրթերի ու արտասուքների հետ:
Մտքերը հորիզոնից այն կողմ էին, եկան անձրևաբեր ամպերի հետ, գրկեցին նրան, ծածկեցին նրան իր արևի վերջին փշրանքներից ու սկսեցին մրրկվել ծովի պես… 
Մարինան ուսերին քաշեց շալը, փաթաթվեց: Դողում էր, բայց իր կամակոր էությանը ստրուկ՝ շարունակում էր կանգնած նայել կապույտին, որ հետզհետե գորշության երանգներ էր կուտակում:
Կարոտով հիշեց ջուրը նետած իր քարերը…
Կանցնեն դարեր, ինքն արդեն չի լինի, իսկ իր անհարթ, անճոռնի ժայռերը գլաքարեր կդառնան ծովի խռովքում, օվկիանոսը բոլոր քարերը հարթեցնում է, օվկիանոսը ձգտում է կատարելության, բայց հետո նույն օվկիանոսը իր գլաքարերը փշրում, ավազ է դարձնում:
Մարինան իրեն կյանքի օվկիանում արդեն հղկված գլաքար էր զգում, Մարինան զգում էր իր ավազանալն ու այնքա՜ն չէր ուզում փշրվել:
Փշրվեց:
Տանից վազելով նրան հասավ ամուսինը, գրկեց դողացող ուսերն ու իր հետ տուն տարավ, առանց իմանալու, որ իր կողքով քայլում է Մարինայի ուրվականը, իսկ իր ծով-աղջկա ավազը սկզբում ժայռն ի վեր էր սողացել, ապա սուրացել ժայռն ի վար՝ ծովի հորձանուտը…
Ալիքները դեռ երկար Մարինային զարկում, ջախջախում էին ափերին, իսկ հետո արդեն տարան հեռու-հեռու, ուր ծովը դառնում էր օվկիան…

Monday, January 28, 2013

Նույա յու


«Նույա-յու: Անտեսանելի մոլորակ: Այն ձգում էր մեզ անբացատրելի ձգողանակությամբ, որ չէր ենթարկվում ֆիզիկայի մեզ հայտնի ոչ մի օրենքի: Նավի հոգեբանը զուր հոգեֆիզիոլոգիական գործընթացներով էր մեկնաբանում Նույա-յուի ձգողականությունը: Մենք՝ հասարակ նավաստիներս, գիտեինք, որ այնտեղ է մեզ ձգում Տիեզերքի ոգին: Բավական է մի անգամ դուրս գաս սեփական արեգակնային համակարգից միջաստղային տարածություն, երբ մարմինդ գերլուսային արագության ներքո դառնում է ալիք, ու մի պահ դու դադարում ես քո նյութական գոյի կրողը լինել, ու վե՜րջ, դու հաղորդակից ես Տիեզերքի ոգուն: Այդուհետ դու դառնում ես տիրակալը տիեզերքի և ստրուկը: Նրանք, ովքեր գերադասում են անվտանգ երթևեկությունը տիեզերանավով՝ սառած, սատկած, նրանց հասու չէ անհայտըԻսկ մենք՝ հասարակ նավաստիներս, մենք, որ առաջիններից եղանք, ովքեր հիպերտարածությունում կանգնեցրին կառամատույցներ ու վառեցին փարոսներ, մենք ճանաչեցինք Նույա-յուի կարոտը»:
- Էլի նույն ցնդաբանությունն ես կարդո՞ւմ:
- Այս գիրքը ձգողականություն ունի, Անս:
- Նույա-յուի ձգողականությո՞ւնը, մի ծիծաղեցրու, գիտությունն ապացուցել է, որ ոչ մի Նույա-յու էլ գոյություն չունի: Այդ ամենը հիմարություն է, երբ մարդու մարմինը դառնում է ճառագայթ ու ապա նորից որոշակի տարածական կետում վերամարմնավորվում, տեղի են ունենում ֆիզիոլոգիական փոփոխություններ ու մարդ արդեն այն չէ, ինչ եղել էր նախքան ճառագայթ դառնալը: Մարդու ուղեղն ու հիշողությունները վերանյութականացման գործընթացում խեղաթյուրվում են, ուղղակի չեն կարող մնալ նույնը ոչ ֆիլոգենեզը, ոչ օրտոգենեզը, արդյունքում մարդ խելագարվում է: Բոլոր տիեզերական նավաստիները խելագարներ են եղել, Օմի: Բոլորը:
- Իսկ ի՞նչ, եթե մենք ենք իրականում խելագար, իսկ նրանք ճանաչում են աշխարհներ, որ ավելին են, քան մեր ճանաչած աշխարհը, իսկ ի՞նչ, եթե նրանք իրականում հաղորդակից են Տիեզերքի ոգուն ու Նույա-յուն գոյություն ունի: Անս, պատկերացրու, որ մենք կարող ենք մի պահ հանդիպել նրանց, ում սիրել ենք, բայց ովքեր արդեն չկան, պատկերացրու մի պահ մենք կարող են ասել սիրելի մարդկանց այն ամենը, ինչ չենք հասցրել ասել, պատկերացրու, եթե մենք կարողանանք գտնել մոլորակն, ուր հատվում են բոլոր ինը տիեզերքները և կարողանանք նորից մեր գիրկն առնել սիրելիներին:
- Օմի, մի կողմ նետիր գիրքը, դու ոչ մի գնով, այլևս երբեք չես վերադարձնի մեր ծնողներին, չես վերադարձնի Ալուկային, երբե՜ք:
Օմիի լացը տարօրինակ է. սկզբում մի խոշոր կաթիլ էր պոկվում աջ աչքից, ապա երկրորդը, երրորդը, հետո միայն սկսում էին արտասուքներ թափվել նաև ձախ աչքից, ու այդ ժամանակ մշուշված հայացքով նա միայն արցունքներ էր թափում, լուռ թափում էր արցունքները, լալիս առանց աղավաղված դիմախաղի, լալիս լուռ ու երկար: Եղբայրը սովորել էր նրա ամենօրյա լացի արարողակարգին, նա ուղղակի լուռ մոտեցավ Օմիին, վերցրեց գիրքն ու ճառագայթով այն մոխրացրեց: Գրկեց քրոջ ուսերն ու կողք կողքի լռեցին:

- Ես վաղը նոր սկավառակ կպատվիրեմ, - արցուքների միջից նետեց Օմին:
- Ես վաղը ևս մեկ սկավառակ կվառեմ, ուրեմն, ինչպես երեկ, ինչպես դրա նախորդ օրը, ինչպես միշտ, - դաժան անտարբերությամբ ասաց Անսն ու դուրս եկավ:
Ամբողջ գիշեր Անսն աննպատակ պտույտներ էր կատարում մոլորակից դուրս, վտանգավոր երկնաքարերով ծածկված տեղանքում, ուր աստղանավ վարել համարձակվում են միայն լավագույն օդաչուներն ու խելառները: Ամբողջ թռիչքի ընթացքում Անսի աչքերից ցայտում էր լացը, վերադարձի պահին նա արդեն սովորական Անսն էր՝ դաժան, սառը, հաստատակամ:
- Անս, ո՞ր գրողի ծոցն ես ուղարկել սկավառակս, - Օմիի ձայնը թնդում էր ողջ հարկում:
- Նույա-յու:
- Այսի՞նքն:
- Այսինքն սկավառակդ մատնված է չգոյության ու դու այլևս չես կարողանա այն պատվիրել, ես արգելափակել եմ քո մուծումներ կատարելու հնարավորությունը: Մինչև չափահասություն ստիպված ես հրաժեշտ տալ ցնդաբանությանդ, քանի դեռ ես եմ քո խնամակալն, այլևս ոչ մի Նույա-յու, - մի շնչով վրա բերեց Անսը, շրխկացրեց դուռն ու դուրս եկավ:
Հետո պատմում էին, որ Անսի վթարը ցնցող տեսարան էր. ապիկար աստղանավորդը իր տասնյակ հազարավոր ուղևորներ ունեցող տիեզերանավը ուղիղ վիթխարի երկնաքարի վրա էր տարել, վերջին պահին լուսե նետի պես Անսի նավը մխրճվել էր մարդատարի ու երկնաքար միջև ու բզիկ բզիկ արել երկնաքարը: Անսի նավն ու երկնաքարը ոչնչացել էին, մարդատարը ևս վնասվել էր, բայց հազարավոր կյանքեր փրկվել էին՝ որպես փրկագին ունենալով Անսի կյանքը:
- Անս, ես կգամ Նույա-յու, մենք անպայման կհանդիպենք, Ա՜նս, - արցուքների միջից շշնջաց Օմին:
Այդուհետ Օմին պետության խմամակալության ներքո էր: Նրա եղբայրը հերոս էր. նա կարող էր ունենալ գրեթե ամեն ինչ ու կարող էր կարդալ Նույա-յուի մասին որքան ցանկանար: Ամեն երեկո նա ոչնչացնում էր սկավառակը և լուռ արտասվում: Ամեն առավոտ նա պատվիրում էր նորը:

Sunday, January 27, 2013

ԱՎԱԶԵ ԺԱՄԱՑՈՒՅՑԸ


Կանացի մարմնի կորությամբ սեթևեթ,
Ապակե անոթում բանտված ավազով
Նրա ժամանակն էր՝ դար ու ակնթարթ…
…Իր նոր օրը նա սկսում էր նամազով:


Իր կեսօրը նա անցկացրեց շուկայում,
Ուր խիղճը փոխանակում են գույքի հետ,
Ուր դեռ շղթայված տիրակալներ կային,
Ու նաև կային շղթայազերծ ստրուկներ:

Ինչպես զուգահեռ աշխարհները կապող
Տառապանքի երկու իրար հպված ձագար
Նրա ժամանակն է՝ ապակի ու հող…
… Նա ուշ երեկոյան պիտի մահանար:


Կեսօրից հետո նարգիլե էր ծխում,
Աղոթում էր լոկ իրեն հայտնի կուռքին:
Երբ սատանային դու հոգի ես ծախում,
Անիմաստ է ապավինել աղոթքին:

Ինչպես մենակ կանգնած մի ստվեր կեսօրին՝
Հլու աշխարհի շուրջպարին հարատև
Նրա ժամանակն է՝ չարը և բարին…
…Նա այնպես է ժպտում, ասես, նա գիտեր:

Thursday, November 1, 2012


Իմ սենյակի տանիքը ծակ է…
Ես դիտավորյալ փշրեցի առաստաղն ու սպասեցի,
Որ ձմեռվա սառույցը ներս թափանցի առաստաղից
Մինչ ոսկորներս,
Որ հասկանամ ես թշվառությունը մարդկային,
Որ հասկանամ ցավերն անտանիք որբերի,
Որ հասկանամ…
Ցրտի փոխարեն իմ տանիքի բացվածքից
Աստղերը ներս լցվեցին,
Թափանցեցին մինչև ոգիս
Ու ես հասկացա երջանկությունը:
Երևակայությունս ինձ տարավ այնտեղ,
Ուր նյութը արդեն գահընկեց էր արված,
Ուր անտանիք որբերը երանելի էին դարձել…
Հետո ես ետ եկա աշխարհ,
Ուր սենյակիս տանիքը ծակ էր,
Սենյակս լուռ էր ու մռայլ,
Իսկ շուրջս ապերախտ տառապանք էր…
Իմ ծակ տանիքից ներս էր թափանցել
 Ցուրտը ձմեռվա…


Կեղծում էի ինձ,
Այնքան հմտորեն,
Ասես, իմ բոլոր դիմակներից դեն
Կեղծիք ունեի դեմքի փոխարեն,
Կեղծում էի ինձ
Տարերայորեն:

Երբ լացն էր անզուսպ կոպերս թակում,
Ծիծաղում էի խելագարի պես,
Վար էի ընկնում մի լացով նկուն, 
Որ դու իմ խինդը, խավար, չտեսնես,
Մենակ էի ես:

Խաբում էի ինձ,
Այնքան անճարակ,
Ասես, ոչ մի սուտ կյանքում չեմ ասել,
Ներսումս մի թեժ, անիրավ կրակ,
Դարձրել էր միտքս մահվան կարուսել,
Զուր էր թե հուսալ, թե տարակուսել:

Բայց հետո գտա
Կեղծիքներից դեն,
Գտա իմ կյանքի կորած լույսերը,
Երբ սպասում էր ինձ միմիայն գեհեն,
Եդեմի այգի տվեց ինձ սերը:

Պատյան եմ դնում ցավի սուսերը…