Tuesday, March 27, 2012

ՎՏԱՆԳ/ DANGER


Ամեն անգամ իր փոքրիկ դստերը կախարդական շուկա ուղարկելիս՝ կախարդուհին հանձնարարում է. ՙԵրբեք չխոսես անծանոթների հետ՚:
       -  Ինչու՞, - մի օր հարցրեց երեխան:
      -   Որովհետև դա վտանգավոր է... նրանց համար,- պատասխանեց կախարդուհին:

Any time the charmer sends her little daughter to the magic market she orderes ‘Never speak with the strangers’.
‘Why?’ the child asked one day.
‘Because that’s dangerous... for them’ was the answer.


Monday, March 5, 2012

Խավար սենյակում նստած եմ մենակ
Եվ կա իմ հոգում թախիծ անհատակ:
Մարմրող մոմի փոքրիկ լեզվակը
Լուսավորում է իմ մութ սենյակը:
Թեթև թիթեռի անուրջը դառած`
Կանչում է լռին կրակը վառած.
Հրե ծաղիկի պատրանք է ծնվում
Թիթեռնիկ ոգին` այդ հրով այրվում:
Թռվռան թիթեռ, մութը ճեղքելով`
Թռչում ես թեթև դեպ հուրը սիրով,
Թռչում ապարդյուն. սառցե ապակին
Փակում է ուղին հրե ծաղիկի:
Կարող եմ բացել, փշրել ապակին,
Բայց սերը բոցե կայրի փոքրիկին,
Ո'չ, ես չեմ բացի պաղ պատուհանը,
Չի գտնի բոցում նա իր վախճանը:
Կրկին ու կրկին բախվում ապակուն
Թիթեռնիկն է իմ մնում աննկուն:
Սիրտս ճմլվում, ուզում եմ լացել
Տանջել չեմ ուզում, չեմ կարող բացել:
Եվ սարսափով եմ հանկարծ մտածում,
Որ թիթեռի պես ես եմ թևածում,
Ես նրա նման փնտրում եմ անվերջ
Մթում անսահման հուր ծաղիկ անշեջ:
Ես էլ հույսով լի առաջ եմ նետվում,
Անտեսանելի պատնեշի բախվում,
Կրկին ու կրկին բախվում ապակուն,
Փորձում եմ ոգին դարձնել աննկուն:
Հասնել եմ փորձում հրե ծաղիկին,
Երազն է գոցում պատնեշ ապակին,
Մաքառում եմ լուռ,մթնում,խենթանում,
Չգիտեմ ճամփաս ինձ ուր է տանում:
Եվ հուսակտուր իմ փերուն բարի
Խնդրում եմ` «փշրիր պատնեշը չարի,
Թույլ տուր ինձ հասնել հրե ծաղիկին,
Ապրել ու մեռնել նրա կրակում»:
Գերադասում եմ` ապրելով մեռնել,
Քան ամբողջ կյանքում իզուր տառապել:
Քան ամբողջ կյանքում պատնեշի առաջ
Լսել իմ հոգում միմիայն հառաչ:
«Բացի'ր այն, բացի՜ր». խնդրում եմ փերուն
«Բացի'ր այն, բացի՜ր». թիթեռն է խնդրում:
Ձեռքս, դողալով, ապակուն մեկնում՝
Ինձ անիծելով` այն բաց եմ անում:
Բաց է պատնեշը, իսկ աչքերս` փակ,
Եկել է վերջը, ի՛մ խեղճ թիթեռնիկ:
Զարկում է սիրտս թևով թիթեռի,
Կփրկեմ ես քեզ, ես քեզ չեմ վառի:
«Հանգցրո՛ւ բոցը». միտքն է իմ կանչում,
«Փրկի՜ր թիթեռին». հոգիս է գոչում,
Բայց թիթեռն ինքը թևերով իր կայծ
Իր երազանքն է հանգցնում հանկարծ:
Հետո շփոթվում` կրակն էլ չկար,
Շուրջս թռվռումլքում է ինձ հար:
Նա թռավ հեռու` ուրիշ մեկի մոտ,
Գուցե փնտրելու մի ուրիշ կարոտ:
Մարել է մոմը, նստած խավարում,
Անթարթ նայում եմ անորոշ հեռուն:
«Ե՞ս եմ թիթեռը». միտքն է իմ կանչում,
«Ե՛ս չեմ թիթեռը». հոգիս է գոչում:
Փերի կարեկից, պատնեշը փշրիր,
Հրե ծաղիկից ինձ հուր նվիրիր:
Փշրիր ապակին, թեկուզ այրվելով,
Հրե ծաղիկից լույս կառնեմ սիրով:
Լույս ու ջերմություն մարդկանց կտանեմ,
Ոչինչ, թող այրվեմ, բայց  ես դա կանեմ:





ԹԻԹԵՌ

                Ցուրտ սենյակում խավարի դեմ անզոր պայքարում է մոմի թրթռուն բոցի մի փոքրիկ լեզվակ: Անքուն թիթեռը թևերի անհանգիստ տրոփյունով բոցկլտացող կրակին է մոտենում: Կանչում է կրակը:
                Սառը ապակին խորտակում է հրե ծաղկի մասին թիթեռային երազանքները: Հուսահատ, խենթացած կրկին ու կրկին ապակուն է բախվում տարաբախտ թիթեռը: Անտեսանելի պատնեշն անխորտակ համառությամբ դիմակայում է նրան:
                Կարող եմ ձեռքի անփույթ շարժումով վերացնել պատնեշը, բացել պատուհանը: Այդժամ ներս կխուժի թիթեռն ու իր վախճանը կգտնի թրթռուն բոցում: Ո՛չ, ես չեմ բացի պատուհանը:
                Կրկին ու կրկին բախվում է թիթեռն ապակուն ու ճմլվում է սիրտս: Սարսափելի է գիտակցել, որ ես եմ այդ թիթեռը, որ ես էլ նման նրան հրե ծաղիկ եմ փնտրում ու զուր ջանքեր թափում անտեսանելի պատնեշների առաջ:
                Բացի՛ր, իմ բարի փերի պատուհանը: Թող այրվեմ, մոխրանամ. գերադասում եմ հասնել իմ հրե ծաղիկին ու մեռնել, քան ամբողջ կյանքում անտեսանելի պատնեշների բախվել ու տառապել:
                «Բացի՛ր, Բացի~ր». աղերսում եմ իմ փերուն:
                «Բացի՛ր, Բացի~ր». լսում եմ թիթեռի աղերսը:
                Դողացող ձեռքս հպում եմ պատուհանին, սահեցնում սառն ապակու վրայով: Ինքն ինձ անիծելով` բացում եմ պատուհանն ու փակում աչքերս, որ չտեսնեմ թիթեռի վախճանը:
                Լռությունը լցվում է անհանգիստ տրոփյունով: Սա իմ սի՞րտն է, թե թիթեռի թևերն են տրոփում իմ սրտի զարկով: Բացում եմ աչքերս ու կրակի շուրջ պտտվող թիթեռին տեսնում:
                «Հանգցրու՛ կրակը». հուշում է միտքը:
                «Փրկի՛ր թիթեռին». գոչում է հոգին:
                Թևերի անհանգիստ տրոփյունով թիթեռն ինքն է հանգցնում իր երազանքը, շփոթված թռվռում ու դուրս թռչում պատուհանից` այլ կրակներ փնտրելու:
                Շուրջս խավար է, անգամ աստղեր չկան, հեռու են, չեն երևում:
                Ե՞ս եմ այդ թիթեռը:
                Ե՛ս չեմ այդ թիթեռը:
                Բացի՛ր, ի՛մ փերի, պատուհանը և ես, թեկուզ այրվելով, հրե ծաղիկի լույսն ու ջերմությունը կտանեմ մարդկանց: